De taal van het volk

De Standaard – Valerie Droeven – 15.08.2019

Jeroen Meus trok vorige maand met zijn potten en pannen door het hele Vlaamse land. Onderweg klopte hij aan bij gewone Vlamingen om voor hen een potje te koken. In Dagelijkse zomerkost maakte hij een indrukwekkende en bijwijlen ontroerende dwarsdoorsnede van Vlaanderen. Bij vava Sus en moemoe Roos Van Olmen maakte hij spaghetti carbonara met asperges en erwten. Elke dinsdag komen de zestien kleinkinderen en de rest van de familie eten. Vava en moemoe hebben een aspergekwekerij. Eten zit in de familie. In Perk bezocht hij Elias, zijn zusje en hun papa’s. Op het menu? Vlinderpasta met boontjes, chipolata en currydressing. In de keuken van een rusthuis in Mortsel bereidde hij een receptie voor de bewoners voor.

Plezant, zei hij, wijzend naar de echte dagelijkse koks van het rusthuis, ‘dat die mannen mijn taal spreken’. In de tuinbar van Arne en Lien in Gent maakte hij oosterse noedelsalade met visballetjes. Koken doet hij in grote kasserollen. ‘Voilà, se’, zegt hij trots als hij zijn gasten een dampend bord Vlaamse kost voorschotelt. Glimlachend meldt hij dat hij eilk wel content is met het resultaat.

‘De VRT moet meer dan ooit focussen op haar publieke karakter, het versterken van de Vlaamse identiteit’, staat in de startnota van N-VA. En ook nog: ‘De VRT hanteert in principe de Nederlandse standaardtaal, maar kan daar in fictieproducties van afwijken.’

Eten, mopkes tappen en ça va zijn onder de mensen? Weinig gasten op de VRT die de Vlaamse identiteit beter belichamen dan ‘de Jerre’. Of het moest Tom Waes zijn, die zondagavonden vult met dromen van het buitenland en Antwerpse tussentaal. Stop hen in het stijfdeftige korset van het Standaardnederlands en geen Vlaming die zich er nog in herkent. Televisie maken is een vak, beste politici, politiek een ander.

Valerie Droeven

The Kindergarten Teacher is een prachtige film, waar elke kijker een eigen betekenis kan aan geven.

De veertigjarige New Yorkse kleuterjuf Lisa raakt stilaan uitgeblust, zowel in de klas als thuis. Het enige lichtpuntje in haar leven zijn de avondlessen poëzie die ze volgt. Wanneer ze ontdekt dat een vijfjarige leerling uit haar klas wel eens een poëtisch kindgenie zou kunnen zijn, raakt Lisa eerst door hem gefascineerd – en vervolgens geobsedeerd. Terwijl ze probeert om hem te beschermen tegen zijn afwezige ouders, zet ze al snel haar eigen carrière, gezin en vrijheid op het spel om zijn artistieke potentieel tot wording te laten komen.

Ik onthoud vooral de laatste woorden die de kleuterjuf tegen de kleine jongen zegt:

“Deze wereld zal je wegvagen. Er is geen plek in deze wereld voor jou. Voor mensen zoals jij. Over een paar jaar zal er nog maar een schaduw van je over zijn, net zoals van mij.”

En dat vrees ik Inderdaad ook.

Recensie

Terwijl Amerikaanse betaalzenders al lang naar Israël kijken voor interessante verhalen – denk maar aan de populaire series ‘In Treatment’ en ‘Homeland’ die oorspronkelijk voor Israëlische televisie ontwikkeld werden – vindt Israëlische nationale cinema ook steeds vaker aftrek bij Amerikaanse cineasten en het internationale filmhuiscircuit. Zo werden onlangs de rechten van Ofir Raul Graizers gelauwerde debuut ‘The Cakemaker’ (2017) aan Hollywood verkocht om een Amerikaanse remake te maken van het verhaal over een Duitse banketbakker die naar Jeruzalem trekt om er de vrouw en zoon van zijn gestorven geliefde op te zoeken. Of die beslissing beïnvloed werd door Sara Colangelo’s succesvolle remake van Nadav Lapids Israëlische drama ‘The Kindergarten Teacher’ (2014), dat eerder dit jaar prompt een hit werd tijdens Sundance, weten we niet.

Wat we wel weten: het verhaal over de uitgebluste kleuterjuf Lisa (Maggie Gyllenhaal) die een enorm potentieel ziet in Jimmy (Parker Sevak), een van haar vijfjarige leerlingen die een begaafde woordkunstenaar blijkt te zijn, werkt evengoed in New York als in Jeruzalem. Vooral omdat haar obsessie met Jimmy’s talent snoeihard botst met de desinteresse die het bij diens ouders oproept, een conflict dat recht naar de kern van het belang van kunst snijdt. “Nadav keek naar kunst in de samenleving, naar mannelijkheid in Israël en hoe dat vaak botst met een kunstenaarsleven,” zei Colangelo in een interview. Daar voelde de Amerikaanse filmmaker duidelijk wel iets voor.

Eerder maakte zij immers al ‘Little Accidents’ (2014), een indrukwekkend debuut waarin ze niet enkel de nasleep van een ramp in een klein Amerikaans dorpje onder de loep neemt, maar ook gender, klasse en generaties sociologische dissecteert. Ook in ‘The Kindergarten Teacher’ snijdt Colangelo enkele maatschappelijke kwesties aan. “Het verhaal had iets weg van een parabel die gemakkelijk naar Amerika vertaald kon worden,” zei ze daarover. “Een verhaal over de waarde van kunst in Amerika, iets wat ik meteen ook in een vrouwelijk perspectief kon plaatsen.” Wie beter dan Maggie Gyllenhaal om die invalshoek vorm te geven? Volgens velen behoort haar vertolking van de bezorgde kleuterjuf tot een van haar carrièrehoogtepunten.

www.filmfestival. be