Taal

Talenkennis werkt als hefboom voor al je andere vaardigheden

‘Wie vele talen spreekt heeft de wereld in zijn binnenzak, maar talenkennis is niet louter functioneel’, schrijft Luc Nijs. Hij reageert op enkele leden van het Vermeylenfonds die de alarmklok luidden over de achteruitgang van de kennis van vreemde talen in Vlaanderen.

Knack – 06.03.2019 – Luc Nijs

Het gaat niet zo bijster goed met de kennis van het Nederlands in Vlaanderen. Hetzelfde kan gezegd worden van de kennis van de andere talen, te beginnen met de andere twee landstalen. Het stond een beetje in de sterren geschreven. De media leerde onze jongere generaties dat het prima is dat er regionale effecten doorklinken in je taalgebruik. Sociale media en wat vrijere omgangsvormen deden de rest. Vrije expressie, ook in de taal. Méér dan twee decennia mocht ik reeds zaken doen in allerlei landen en culturen over de hele wereld. Dat leverde toch wat andere inzichten op. Samengevat komen die neer op het feit dat mijn talenkennis belangrijker is geweest voor het welslagen van heel wat dingen in mijn (beroeps)leven dan mijn diploma’s.

Laten we beginnen met het demystificeren van het Engels, dat te vaak wordt gezien als een loper voor een (internationale) loopbaan. Engels is een functionele taal. Het werkt perfect voor interactie en uitwisseling van info en kennis. Het is de taal die macht in de wereld vertegenwoordigt. Gedegen kennis van die taal heeft dus zijn voordelen. Ik zeg wel ‘gedegen’ kennis en niet het lamlendige niveau van het school-Engels of erger nog TV-Engels.

Maar daar houdt het zo ongeveer op. Ik kan met mijn hand op het hart bekennen dat ik in mijn loopbaan niet één ‘deal’ heb binnengehaald omwille van mijn kennis van het Engels. Zakendoen is namelijk ‘altijd’ persoonlijk, en respect voor de tegenpartij toont zich door (al is het maar summiere) kennis van zijn taal en cultuur. Mensen nemen beslissingen via hun emotionele kanaal om dat nadien rationeel af te dekken met argumenten.

Dat emotionele kanaal loopt volgens mij ‘altijd’ via je moedertaal. Zelfs als je contracten, voorbereidingen etc. in het Engels geschreven zijn of plaatsvinden. En dus zal je, desnoods gedwongen, je moeten inlaten met de lokale taal en cultuur. We kunnen dus alleen maar bewenen dat in ons land het niveau van het Frans achteruitgaat maar ook dat Duits nog nauwelijks aandacht krijgt. Probeer in Duitsland maar eens iets in het Engels te regelen. Ze zullen je met véél tegenzin antwoorden maar ‘echt’ zakendoen zit er niet in.

Talenkennis verschaft je intellectuele wendbaarheid. Taal is cultureel verankerd en continu moeten wisselen van taal vraagt en kweekt mentale beweeglijkheid en inlevingsvermogen. Daarom dat Latijn en Grieks nog altijd een prima basis zijn voor een kritische levenshouding. Het vertraagde leerproces, de verschillende kenlagen en de diverse aanvliegroutes tot dezelfde tekst kweken mentale flexibiliteit. Die vaardigheid lijkt nadien ook een goede basis voor een succesvolle STEM-loopbaan. Meer nog, wie zich de moeite getroost om excellent te leren (publiek) spreken en schrijven heeft de wereld in zijn zak.

Degene die die vaardigheid beheerst zal aandacht krijgen, mensen overtuigen, opportuniteiten toegeworpen krijgen, en toegang krijgen tot kapitaal en beslissingscentra om zijn ambities, ideeën en projecten te realiseren. Maar dat vraagt doorgedreven inspanning en catharsis om je geschreven en gesproken taal continu uit te zuiveren. Schrijf dagelijks voor jezelf, dwing jezelf gedachten op papier te zetten, dwing jezelf specifiek(er) te zijn in wat je wil zeggen, welke woorden die dimensie het best dragen en overbrengen en oefen uren voor de spiegel, iedere dag opnieuw. Er is geen STEM-topper die het maximale uit zijn kennis haalt zonder omhelzing door uitmuntende taalvaardigheid, zowel geschreven als gesproken. Het werkt als een hefboom, het vergroot het onderliggende potentieel.

En dat begint dus met je moedertaal. Er mag geen millimeter twijfel over bestaan welke dat is en hoe die is opgebouwd. Het is de minachting voor onze eigen taal die er voor zorgt dat we onze kennis van de andere talen zwaar overschatten. En dus ben ik blij dat onze zoon thuiskomt met extra minpunten voor spellingsfouten in zijn godsdienstoets of maatschappijleer, hij leert dat fouten in zijn wiskundetoets vaak ‘leesfouten’ zijn, en dat hij met plezier wekelijks naar de woordacademie in het DKO gaat. Die laatste is te vaak en ten onrechte ondergesneeuwd naast zijn grotere dominante muziekbroer.

Taal is de manier waarop de mens vorm geeft aan de wereld en de wereld benoemt. Het bepaalt daarmee dus zijn plaats in die wereld. Hij vormt de natuur om tot cultuur. Taal kennen is dus jezelf begrijpen, je wereld vergroten maar ook je beperkingen aanvaarden. Ik blijf daarom ook gefascineerd door de taalfilosoof Ludwig Wittgenstein en zijn ‘Tractatus Logico-Philosophicus’, waarin hij héél duidelijk maakt dat ‘de beperkingen van je taal bepalen de beperkingen van je wereld’.

Luc Nijs is CEO en bestuursvoorzitter van investeringsmaatschappij The Talitha Group en doceert o.a. ‘Internationale kapitaalmarkten’ aan de Universiteit Leiden.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *