Hoe is het om vandaag veertiger te zijn? “Dit is het moment om een minnaar te nemen”
Het Nieuwsblad – Annelies Rutten – 01.09.2018
Er komt een moment dat iedereen u begint te zeggen, de dokter je op zijn minst één sport verboden heeft en mannen kijken alsof ze alleen nog seks met je zouden willen als het hen geen enkele moeite kost. Hoe is het om in deze tijd veertiger te zijn? The New York Times-columniste Pamela Druckerman (48), Amerikaanse die al twaalf jaar in Parijs woont, beschrijft haar ervaringen in Volwassenen bestaan niet. “Wat doen al die blauwe blazers in mijn kast?”
Uiterlijk: en plots ben je “madame”
“Ken je dat gevoel van een man die op straat naar je kijkt en denkt: ik zou best met haar naar bed willen, maar alleen als het me geen enkele moeite kost. Dat valt ongeveer samen met het madame-moment. In Frankrijk ben je eerst mademoiselle. Maar rond veertig komt er een switch naar madame. De eerste madames zijn nog ironisch bedoeld, maar na enkele weken is – boem! – alle ironie geweken. Hoe voelt dat? Traumatiserend! Neen, dat is overdreven. Maar het was wel een schok voor mij. Want natuurlijk weet je dat dat moment zal komen, maar ik was er op een rare manier altijd van uitgegaan dat het mij níét zou overkomen.”
“Botox dan maar? Ik heb altijd gezegd: ho maar, zo’n vrouw ben ik niet. Schrijfster, weet je wel. Maar dat blijkt al te gemakkelijk als je echt rimpels krijgt die blijven. Nu ik het zie bij al die vrouwen die dat vroeger ook hebben gezegd, denk ik: het is misschien zo gek nog niet. (lacht) Al kun je ook proberen om gewoon bien ton âge te zijn, zoals de Fransen het zo mooi zeggen. Wij Amerikanen streven ernaar om er zo lang mogelijk zo jong mogelijk uit te zien.
En als dat niet meer gaat, is het mislukt. Het recept om op een dag doodongelukkig te zijn. Françaises zeggen: probeer er niet uit te zien alsof je een strijd voert met jezelf, maar probeer de beste versie van jezelf te zijn die je op dat moment kunt zijn. Wat ik dus probeer. Het begint te lukken. Soms.”
Kwaaltjes: Er is zeker één sport die de dokter je verboden heeft
“Waarom articuleert mijn man plots zo slecht? Ha, het ligt aan mijn oren. Naar de dokter om te kijken welke aandoening ik heb. ‘Mevrouw, er is niets mis, u hebt de oren van een 45-jarige.’ Oeps! En daar komt bij: ik mag niet meer tennissen, geen kopstand meer doen in de yoga, ik kan niets onthouden en ik heb een leesbril nodig. En dames, vergeet niet: nooit zwaaien als je korte mouwen draagt, tenzij jij degene bent die wél elke dag push-ups doet. Of die het grappig vindt dat haar kinderen met haar flubberige armen spelen. Aan de menopauze wil ik zelfs nog niet te veel denken. Ik ben bang dat ik het uitlok als ik erover praat, zoals de foto van een baby de melk doet stuwen als je borstvoeding geeft. Maar de menopauze begint pas als je begin de vijftig bent, toch? Gun me die jaren nog. We kunnen nog baby’s krijgen! Vraag maar aan Cherie Blair. En we zijn nog massaal aan de pil. Niet om onszelf iets wijs te maken, maar omdat de dokter het zegt. Los van dat alles: zodra je de veertig voorbij bent, wordt niets onverlet gelaten om je duidelijk te maken dat de graduele neergang van het lichaam is ingezet. We worden gesust met de dingen die beter worden: we kunnen beter situaties inschatten, emoties beheersen, conflicten oplossen en anderen begrijpen. En daar op een dag misschien zelfs tevreden mee zijn.” (lacht)
Kleding: Wat doen al die blazers in mijn kast?
“Ironische T-shirts? Te korte rokjes? Je kunt nog wel willen dragen waar je zin in hebt, maar je wilt ook niet pathetisch worden, toch? Dus geloof mij: zodra je de veertig voorbij bent, moet je jezelf op vestimentair vlak heruitvinden. Gedaan met de individuele vrijheid van ‘ik draag wat ik wil’, waar wij, Amerikanen, zo goed in zijn. Zelfs als je gewicht – misschien ben jij wel die gelukzak – op peil blijft, kunnen dezelfde kleren er anders uitzien in combinatie met een gezicht dat ouder wordt. Dus bekijk het even kritisch genoeg en ga op de juiste plekken shoppen. De kans is groot dat je eindigt met een eindeloze rij blazers in je kast, niet zelden marineblauw. Die je niet, zoals vroeger, draagt omdat ze power uitstralen, maar omdat het classy staat en chic.
Mijn ervaring: je nieuwe vestimentaire zelf ontdekken is een proces van trial-and-error. Waarbij iedereen fouten maakt. Drie stuks kopen op één dag? Wees maar zeker dat één ervan een miskoop is. Het kunnen er ook twee zijn. Je moet je lijf kennen, je sterke en je zwakke punten. En echt: een blazertje kan sexy zijn.”
Seks: Dit is hét moment om een minnaar te nemen
“Dat dit het moment is om een minnaar te nemen, is de wijsheid van een vriend van mij. Alsof hij wou zeggen: meisje, dit zijn de laatste vijf jaren van je leven waarin iemand met je de koffer in wil duiken. Voor alle duidelijkheid: ik heb het níét gedaan. Maar zijn dit echt de laatste jaren voor ik seksueel de afgrond instort? Het idee dat na de menopauze lust en verlangen verdwijnen, zit ingeworteld in onze cultuur, maar het is niet waar. Ja, er is een neergang in sommige aspecten van het seksueel functioneren – vaginale droogte bestaat echt! – maar er dan maar van uitgaan dat het hele verlangen wegsmelt, is wel zeer kort door de bocht. Ga je minder van lezen houden als je een leesbril nodig hebt? Wel, hoe zit dat dan met glijmiddel?” (lacht)
“Ik prijs me opnieuw gelukkig dat ik in Frankrijk woon. Onderzoek toont aan dat Amerikaanse en Britse vrouwen na de menopauze effectief een pak minder seksueel actief zijn. In Frankrijk is de terugval kleiner. Omdat ze meer rolmodellen hebben, maar ook: omdat ze er meer in geloven. Seks alleen weggelegd voor mooie, strakke lijven? Dat vinden ze hier bullshit. Zoals iedereen luncht, heeft iedereen seksuele verlangens, ook wie oud en flabby en zacht is. Bien dans son âge zijn, daar heeft het weer veel mee te maken. Het is een groot stuk selffulfilling prophecy. Als je gelooft dat je na vijftig de seksuele afgrond instort, is de kans veel groter dat dat ook gebeurt. Je bent gewaarschuwd.”
Relatie: Een triootje als verjaardagscadeau?
“Ja, ik heb het echt gedaan. Voor zijn veertigste verjaardag deed ik mijn man Simon, nu 48, een triootje cadeau. Ik beschrijf het in mijn boek en er is niks van overdreven. Dus dames, ga maar steigeren, dat deden mijn vriendinnen ook. Maar het alternatief was een horloge. En dat raakt hij zo weer kwijt. Of hij gaat ermee in bad zitten. maar ik heb ook ingestemd omdat ik wou tonen dat ik me niet zomaar neerleg bij de middelbare leeftijd. En dat we niet vastzitten in de sleur. Wees gerust, het is bij één keer gebleven. En naast de woede van mijn vriendinnen heeft het mijn man veel jaloezie opgeleverd. Maar het was vooral een fantastische ervaring waar ik acht jaar later geen spijt van heb. Zo drastisch hoef je niet te gaan om na je veertig je relatie goed te houden (enkel dat zal trouwens ook niet werken). Wat heb ik over relaties geleerd? Dat na veertig alle gebreken van je partner er gewoon nog zijn. Maar dat je veel beter gaat begrijpen dat naast elk ‘gebrek’ een kwaliteit staat. Laat hij altijd gazetten slingeren, dan is hij waarschijnlijk ook slim en wereldwijs. Straf hoeveel je kunt verdragen als je het totaalplaatje bekijkt. En beseft dat je zelf ook zo in elkaar zit. Ook goed: ik ben verlost van het zeer Amerikaanse idee dat je alles samen moet doen en je partner je moet helpen om de (zeurend stemmetje) ‘allerbeste versie van jezelf te worden’. Neen, leef je eigen leven. En pas die twee levens in elkaar. Dat heeft bij ons veel druk weggenomen.”
Kinderen: Ze doen het niet zoals jij het wilt
“Er is een verschil tussen een ouder zijn en een ouder zijn zoals je dénkt dat die moet zijn. En zoals ik er (te?) lang één was. Wat betekent: je zegt je kinderen niet wat je echt denkt, maar je probeert zo goed mogelijk toe te passen wat je uit de boeken hebt gehaald. Maar dan word je veertig. En denk je: waar ben ik mee bezig? Het geeft zoveel meer voldoening om eerlijk te zijn, ook over je onzekerheden, en te communiceren. En hé, dat kun je zelfs doen zonder je autoriteit te verliezen! (lacht) Wat ik ook geleerd heb: je krijgt nooit helemaal het gezin zoals je het in je gedachten had. Ik zie mijn gezin als een flubbig dier, een soort kwal, dat je zachtjes kunt duwen in de richting die jou de juiste lijkt, maar dat dat nooit helemaal doet zoals jij wilt. Dat Amerikaanse zomerkamp waar ik in mijn jeugd zoveel aan had? ‘Mama, dat gaan wij echt niet doen, hoor.’ Ook iets om je bij neer te leggen: kinderen schamen zich voor hun ouders. Zeker als een van hen een buitenlander is, die voortdurend rare dingen zegt. Ik zie hen zo vaak ineen krimpen. ‘Mama, zo zegt niemand dat.’ Het is echt beter om je dat niet aan te trekken. Ze zien je graag, hoor.”
Vrienden: Je hoeft niet van jazz te houden
“Ik hoef niet van jazz houden. En ik mag Scandinavische meubels leuk vinden. Er was een moment waarop ik niet wilde houden van wat iedereen van mijn leeftijd leuk vindt want ‘help, ik ben cliché!’. En omgekeerd. Brengt mij bij een cruciaal ding in je forties: je wordt minder neurotisch. En maakt je minder zorgen om wat anderen van je denken. Ik merk bij mijzelf dat ik daardoor in vriendschap betere keuzes maak. Vroeger liet ik een arrogante vent drie weken mijn huis overhoop halen omdat ik hem ‘zo’n interessante persoonlijkheid’ vond. Nu ruik ik narcisten van kilometers afstand en steek ik geen tijd meer in mensen die mij ongelukkig maken. Met ouder worden word je ook minder krampachtig in vriendschap en ga je niet meer zo hard je best doen. Vroeger was ik voortdurend mensen aan het entertainen, opdat ze mij toch zeker leuk zouden vinden. Wat een uitputtingsslag! Nu weet ik: als we een saaie avond hebben, vind jij mij morgen ook nog leuk. Een vriendin zei eens: ‘Pamela relax, je hebt kwaliteiten, hoor.’ (lacht) Ik weet nu ook beter wat ik zoek in mensen. Ze moeten gevoel voor humor hebben, kunnen luisteren en aardig zijn. Als dat er niet is, wens ik je het allerbeste, maar je mag niet naar mijn verjaardag komen.”
40 zijn: Help, volwassen!
“Vroeger vond ik het een geruststellend idee dat er volwassenen waren om vliegtuigen te herstellen en kanker te genezen. Toen ik veertig werd, besefte ik: shit, ik ben die volwassene zelf! Ik kan niet meer naar iemand anders kijken om het voor mij op te lossen. Dat was een schok. Want het betekende dat ik al die magische dingen zou moeten kunnen die volwassenen kunnen. En mijn lijf was dan wel overduidelijk veertig, ik voelde paniek omdat ik dacht dat mijn geest niet zou kunnen volgen. Voorbij de veertig zijn er ook geen mijlpalen meer. Je hele leven ben je het gewend om van mijlpaal naar mijlpaal te gaan: je leert lopen, je wordt ongesteld, je studeert, vindt een job, krijgt baby’s … En telkens klapt iedereen in zijn handen en op naar het volgende. In je forties valt dat weg en begint het belachelijk te klinken om te zeggen: ‘Op een dag zal ik …’ Want die dag is natuurlijk vandaag. Volwassen worden kent stadia. Eerst ben je het niet, dan doe je alsof je het bent en uiteindelijk valt het niet meer te ontkennen. Maar toch is het anders dan ik dacht. Volwassen zijn is niet almachtig, alwetend en groots, het is bescheiden, solide en klein. Een beetje een teleurstelling. Is het dat maar? Maar ook een opluchting. Je moet gewoon jezelf zijn. Dat is genoeg.”
BOEK: Volwassenen bestaan niet van Pamela Druckerman is uitgegeven bij Balans en kost 21,95 euro.