Ik weet aan wie dit mij doet denken. Een ander man wil ik er niet van maken, integendeel, maar wel een gelukkiger mens, en als mijn vriendschap daar kan toe bijdragen, ben ik al dik tevreden! (Hopelijk klinkt dit nu niet te pretentieus!)

Als we dan

Als we dan
de liefde
niet kunnen redden
laat ons dan
tenminste
de vriendschap
bewaren.

Micheline Baetens – 24.07.2018De filosoof bij uitstek die vriendschap onontbeerlijk vond voor ons geluk, is ongetwijfeld Epicurus.

Epicurus

Epicurus werd 341 jaar voor Christus geboren in Samos, een Grieks eiland voor wat nu de Turkse kust is. Slechts weinig geschriften van hem overleefden de tand des tijds. Hierdoor is zijn filosofie over geluk weer samengesteld door overgebleven fragmenten samen te voegen.

Epicurus was optimistisch en geloofde dat mensen geluk kunnen vinden. Mensen vonden geen geluk omdat ze op de verkeerde plek zochten. Veel filosofen hebben een pessimistische houding over geluk, het antwoord van Epicurus lijkt aanlokkelijk.

We denken dat de manier om gelukkig te worden voor de hand ligt: veel geld bezitten. Met dat geld kunnen we gaan shoppen, waardoor we ons gelukkiger voelen. Het is makkelijk je voor te stellen dat geld al je problemen op kan lossen, maar is dat wel zo?

Epicurus hield van het mooie leven: schoonheid, lachen en seks. De geluksfilosofie van Epicurus stond bij de oude Grieken synoniem voor een Bourgondisch leven. Vandaag worden mensen die houden van een luxueus leven nog steeds wel eens epicuranen genoemd. Dit is een misvatting, want Epicurus zelf echter, leefde een bescheiden leven. Hij leefde in een simpele woning en at goedkope maaltijden.

Volgens Epicurus beseffen mensen niet goed wat hen gelukkig kan maken. Omdat mensen twijfelen over wat hen gelukkig kan maken, worden ze verleid tot materieel geluk. Een namiddag shoppen is een zoektocht naar geluk. Omdat we niet weten wat we echt nodig hebben om gelukkig te zijn, daarom zijn we makkelijker verleid door materiële verlangens.

Geluk op Epicuriaanse wijze

Er zijn volgens Epicurus maar drie ingrediënten nodig om gelukkig te zijn, en shoppen zit daar niet bij:

vrienden
vrijheid
geanalyseerd leven

1. vrienden

Epicurus vond vriendschap heel belangrijk. Hij nam dan ook een radicale beslissing: hij kocht een groot huis net buiten Athene en noemde dit De Tuin. Hij nodigde vrienden uit om in het huis te leven, dat redelijk groot was. Iedereen had dus een eigen kamer, maar iedereen at samen en praatte met elkaar. Vrienden moet je niet af en toe ontmoeten op café, maar daar moet je voor een deel mee samenleven, dat vond Epicurus belangrijk om geluk te bereiken. Voor je iets eet of drinkt, moet je nadenken over met wie je dat doet, dat is belangrijker dan wat je eet. Want het eten zonder een vriend, is het leven van een leeuw of een wolf.

2. vrijheid

Om die vrijheid te bereiken verlieten Epicurus en zijn vrienden (huisgenoten) Athene, om een onafhankelijker leven te zoeken in de natuur. Vrijheid betekent voor hen financiële onafhankelijkheid en economische zelfvoorziening, in plaats van verantwoording afleggen aan bazen en schuldeisers in de door competitie gedreven stad. Het leven was simpel, maar ze genoten wel van hun vrijheid. Het kon hen niet schelen dat ze er minder chique uitzagen of minder geld hadden dan andere mensen, want ze waren hun eigen baas.

3. Geanalyseerd leven

Hiermee bedoelde hij dat we vrije tijd moeten maken. We moeten de tijd nemen om te reflecteren, na te denken over wat we doen, zeggen en voelen. We moeten nadenken over wat ons dwarszit, zo worden we minder angstig. Om dit te bereiken moet je je terugtrekken uit het lawaaierige stadsleven.

Gratis geluk

Volgens Epicurus is geluk dus niet te koop. Ook wanneer je weinig geld bezit, maar wel vrienden om je heen hebt en een rustig (vrij en geanalyseerd) leven leidt kan je gelukkig zijn. Als je heel veel geld hebt, maar niet zelfvoorzienend en geanalyseerd leeft en geen vrienden hebt kan alle geld van de wereld je niet gelukkig maken.

Als groot Epicurus aanhanger, vind ik hier mezelf in terug, al is het dan wel zo dat ik ook voor vriendschap kwaliteit nastreef.
Als mensen dus veel vrienden hebben, is er volgens mij iets wat niet klopt, want dat kan dus niet. Ik gooi dus zeker het woordje vriendschap niet te grabbel, zoals dat o.a. gebeurt op Facebook.

Af en toe heb ik in mijn leven een waardevolle vriendschap gekend, zowel met mannen als met vrouwen. Dat waren telkens enkelingen, die ik niet op straat of in de winkel tegenkwam, maar wel op een beetje een ongewone wijze in mijn leven kwamen, zoals Maurice die ik via een radioprogramma van Gie Laenen leerde kennen. Maar daar heb ik al eerder over verteld, dus blader maar eens door mijn blog.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Gie_Laenen
Vriendschap is geen vervangmiddel voor de liefde, laat dat duidelijk zijn! Maar wel het beste alternatief, als je wilt dat iemand die je dreigt te verliezen omdat de liefde niet kan, in je leven te kunnen houden, omdat je die persoon nu eenmaal voor geen geld van de wereld zou willen missen.

https://www.youtube.com/watch?v=3m8x8fDL01o&feature=youtu.be