En wat als we nu in aanloop naar de verkiezingen van Oktober 2018, eens één partij zouden oprichten, “De Partij van het Goede Leven”? Daar kan toch niemand tegen zijn, daar kan iedereen zich toch in terugvinden?
Maar dan moeten mensen waarschijnlijk eerst leren en weten wat het goede leven is. De man die het wel wist was Epicurus, een Grieks filosoof, en dit is een stukje geschreven door hoogleraar wijsbegeerte Johan Braeckman over Epicurus.
http://www.johanbraeckman.be/documents/artikels/Epicurus.pdf
Een uittreksel:
De kunst van goed te leven

De mens neemt in het universum geen bijzondere plaats in. Niets neemt een bijzondere plaats in, aangezien alles het resultaat is van hetzelfde doelloze, mechanische proces. In tegenstelling tot het gangbare Griekse, Romeinse en later ook christelijke denken, ontkent Epicurus dat de aarde centraal staat in het universum. Het universum heeft geen centrum aangezien het oneindig is. Diegenen die er anders over denken noemt hij “stommelingen”.(De oude Grieken noemden een kat een kat.) Het leven op zich, als biologisch fenomeen, is evenmin bijzonder. Er was geen goddelijke vonk die de materie levend maakte; het leven ontstaat spontaan uit het niet-levende.

Het leven op zich mag dan wel niet speciaal zijn, maar aan het individuele menselijke leven hechtte Epicurus groot belang. Vrijwel alles wat hij schreef is verloren gegaan, maar we weten dat veel van zijn werk over ethiek, of levenskunst ging. Het is volgens Epicurus de taak van de filosofie om uiteen te zetten hoe mensen gelukkig kunnen worden. Zijn opvattingen over het universum, dat is opgebouwd uit ondeelbare deeltjes, over de dood, over de minimalistische rol van de goden en de dwaasheid van bijgeloof, staan allemaal in functie van dat ene doel: uiteenzetten hoe men zich de kunst van het leven kan eigen maken. Lucretius legt uit dat Epicurus ataraxia nastreefde, een vorm van onverstoorbaarheid, van mentale vrijheid en rust, van afwezigheid van angst en ongemak. Om deze benijdenswaardige toestand te bereiken mag en moet een mens genieten van de goede dingen des levens, maar met mate. Een dagelijks glas wijn brengt genot, twee flessen per dag voeren naar de afgrond. Mensen doen er goed aan om hun natuurlijke en noodzakelijke verlangens en behoeften te bevredigen, zoals eten, drinken, slapen en seks, maar in gepaste dosissen. Men kan er aan verslaafd worden, en wie de slaaf is van zijn passies en behoeften is niet langer vrij. Bovendien is het beter om deze behoeften te bevredigen op eenvoudige wijze. De Epicurist verkiest brood, kaas en een tomaat boven kreeft, kaviaar en foie gras. Maar bovenal moeten we vermijden dat kunstmatige behoeften zich in ons nestelen, zoals het streven naar roem of rijkdom. Epicurus bepleit een eenvoudig, teruggetrokken en sober leven, met vriendschap als belangrijkste waarde. Niet alleen omdat het minder risico’s met zich meebrengt (wie niet veel heeft, kan niet veel verliezen), maar ook omdat zo’n leven intrinsiek de grootste kans op ataraxia oplevert. Het is ergens pijnlijk dat men vandaag de dag mensen die voortdurend nieuwe behoeften aankweken en proberen te bevredigen, zonder ooit een eindpunt te bereiken, epicuristen noemt. Mocht Epicurus hen in actie zien, hij zou niet weten of hij lachen moet of huilen.

Laat ik tot slot nog iets zeggen over Epicurus zijn opinie over godsdienst. Lucretius legt uit dat mensen geneigd zijn om uit onwetendheid de natuurlijke orde toe te schrijven aan een bovennatuurlijke ontwerper: “Men zag de vaste orde aan de hemel, de kringloop van de onderscheiden jaargetijden, maar men kon niet de oorzaak daarvan leren kennen. Hun toevlucht was om alles dan maar toe te schrijven aan goden die op hun wenken alles lieten draaien. De hemel werd domein en woonplaats van de goden, omdat men aan de hemel nacht en maan ziet wentelen (…). O ongelukkig mensdom dat dergelijke daden aan goden toeschreef, boze toorn ermee verbond! Hoevele zuchten en verwondingen en tranen bezorgden zij zichzelf en onze kinderen!” (pag. 421).

Ik kan me moeilijk van de indruk ontdoen dat Epicurus, een man die leefde in de vierde en derde eeuw VoT, scherpzinniger was dan het merendeel van de zeven miljard mensen die momenteel de planeet bevolken. Als je eens niet weet welk verjaardagscadeautje je kan kopen voor je gelovige buurman of collega raad ik De natuur van de dingen aan, dat prachtige werk van Lucretius, in de mooie vertaling van Piet Schrijvers. Je weet maar nooit waarvoor het goed is.

Wie dus vandaag denkt en leeft als een Epicurist is zonder twijfel heel goed bezig! Epicurus is en was een filosoof naar mijn hart, en ik heb er dan ook alles van gelezen wat ik destijds maar van kon vinden.
Destijds, dat was na mijn eerste depressie, en af en toe moest ik hem nog eens herlezen, want een mens verliest zijn kwalijke streken maar heel geleidelijk. Met vallen en opstaan dus. Of met hervallen…http://www.boek.be/boek/de-natuur-van-de-dingen