SOS Mezen!

36 verschillende pesticiden in dode mezen

Een grootschalig onderzoek naar de oorzaak van de massale mezensterfte door Velt en Vogelbescherming Vlaanderen levert een schokkend resultaat op: maar liefst 36 verschillende pesticiden werden teruggevonden in de dode meesjes. Erger nog, vooral DDT werd gevonden, nochtans verboden sinds 1974 in België.

Velt en Vogelbescherming Vlaanderen zijn verrast door het hoge aantal pesticiden in lichamen van dode mezen. “In totaal troffen we 36 verschillende pesticiden in 95 mezennesten aan’, zegt Geert Gommers, expert pesticiden bij Velt. ‘Dat is zorgwekkend. Vooral omdat de mezen hoogstens 2 weken oud waren en nog nooit buiten de nestkast waren geweest.”

DDT massaal aanwezig

“We vonden zowel fungiciden (tegen schimmels), herbiciden (tegen onkruid), insecticiden (tegen insecten) als biociden terug. Opmerkelijk is dat we in 89 van de 95 onderzochte nesten DDT ontdekten.Het gebruik van dit insecticide is sinds 1974 officieel verboden in België. ‘Dat DDT na al die tijd nog steeds in onze omgeving aanwezig is, is zorgwekkend.”

Weinig nesten zonder pesticiden

“We worden niet blij van deze resultaten”, gaat Geert Gommers verder. “Vooral omdat in bijna alle nesten één of meerdere pesticiden aanwezig zijn.’ In amper 4 van de 95 onderzochte nesten vonden Velt en Vogelbescherming Vlaanderen geen pesticiden terug. ‘In één nest vonden we een mix van 2 insecticiden en 6 fungiciden terug.”

Invloed van de buxusmot?

Via dit onderzoek wilden Velt en Vogelbescherming Vlaanderen onder meer nagaan of er residuen van pesticiden terug te vinden zijn in gestorven mezenjongen. ‘Of de bestrijding tegen de buxusmot invloed heeft op mezensterfte is met deze cijfers moeilijk te zeggen. Hiervoor is verder onderzoek nodig. Wel vonden we in de mezenlichamen stoffen terug die gebruikt worden in de bestrijding tegen de buxusmot. Ook pesticiden waarbij voor vogels het risico als ‘Hoog’ beoordeeld wordt (cf. Pesticides Properties DataBase – PPDB) vinden we terug in de dode mezen,’ zegt Inge Buntinx, bioloog bij Vogelbescherming Vlaanderen.

Waarom dit onderzoek?

In 2018 kregen Velt en Vogelbescherming Vlaanderen beduidend meer meldingen van ongeruste burgers. Jongen van kool- en pimpelmezen lagen dood in de nestkast. Terzelfdertijd veroorzaakten rupsen van de buxusmot veel schade in tuinen, waarop bestrijdingsmiddelen werden ingezet om dit probleem aan te pakken. Is er een link tussen beide? Velt en Vogelbescherming Vlaanderen besloten om in het voorjaar 2019 dode mezenjongen te laten testen op de aanwezigheid van pesticiden.

Met de financiële steun van honderden mensen startten Velt en Vogelbescherming Vlaanderen een citizen science project op. 1101 mensen die een nestkast of nestje met dode mezenjongen in zijn tuin aantroffen, melden dit via deze website www.sosmezen.be. De dode meesjes werden vervolgens opgehaald en bezorgd aan een gespecialiseerd labo waar de mogelijke aanwezigheid van pesticiden onderzocht werd.

Met de steun van duizenden burgers

Het onderzoek SOS Mezen was niet mogelijk geweest zonder de steun van honderden bezorgde burgers. We bedanken alle 1101 mensen die via www.sosmezen.be dode jongen van kool- en pimpelmezen meldden. Onze dank gaat ook uit naar de vele vrijwilligers voor het overbrengen van de dode mezenjongen naar het labo. Tot slot was dit onderzoek enkel mogelijk dankzij de financiële steun van vele, vele donateurs. Bedankt!