Postnatale depressie: “Ik heb het gevoel dat we het taboe stilaan kunnen doorbreken”

De Standaard – Yannick Verberckmoes – 01.09.2018

De moeder uit Varsenare die haar drie kinderen om het leven bracht, lijdt aan een postnatale depressie. De laatste jaren is de problematiek steeds zichtbaarder geworden, zegt psychiater Kristiaan Plasmans, al is het aantal gevallen niet toegenomen.

“Een postnatale depressie komt voor bij meer dan een op de tien van de bevallingen”, zegt psychiater Kristiaan Plasmans van de Moeder-baby-eenheid in Zoersel, een behandelcentrum dat gespecialiseerd is in de zorg voor jonge moeders, voor en na de bevalling.

“Moeders die bij ons in de unit aankomen, zijn vaak lusteloos, hebben sombere gedachten of slaapproblemen. Daardoor is het voor hen moeilijk om zorg te dragen voor hun baby.”

Is zelfdoding iets wat vaak voorkomt bij een postnatale depressie?

Kristiaan Plasmans: “Suïcidale ideeën zijn eigen aan elke depressie, dus komen ze ook bij een postnatale depressie voor. Toch zijn zelfdodingen redelijk zeldzaam. Ook infanticide of kindermoord komt zelden voor.”

Wat veroorzaakt een depressie bij ouders die net een kind hebben gekregen?
Share

“De geboorte van een kind is ook een nieuwe fase in het leven van de ouders. De omslag van kinderloos zijn naar een leven met verantwoordelijkheden maakt dat je in een heel andere situatie terechtkomt. Je kunt niet meer zoveel activiteiten doen als je wilt of wanneer je wilt. Maar ook vermoeidheid en belasting spelen een rol. Als je meerdere kinderen hebt, maakt dat de zaken natuurlijk nog ingewikkelder.”

Hoe zwaar weegt het maatschappelijke taboe op patiënten met een postnatale depressie?

“Veel moeders komen onvoldoende voorbereid in het ouderschap terecht. Omdat het taboe nog steeds groot is om over hun problemen te praten, hebben zij het moeilijk om hun verhaal te doen. Bij de zwangerschap weerklinkt in de omgeving bijna uitsluitend euforie. Als het daarna moeilijk loopt, is het niet vanzelfsprekend om daarover te spreken.”

In het Vlaams Parlement is een resolutie goedgekeurd voor een systematische screening op postnatale depressie. Gebeurt dat al voldoende?

“Ongetwijfeld zijn er mensen die we niet bereiken. Maar er zijn toch al belangrijke proefprojecten opgestart, op dat vlak is er echt veel in beweging. Momenteel zijn er twee moeder-baby-units – een in Sint-Denijs-Westrem en een in Zoersel – waar we moeders en hun kind kunnen helpen.”

“Omdat vrouwen kort voor en na de geboorte veel contact hebben met zorgverleners, ben ik ook hoopvol voor de toekomst. Als we de hulpverlening in de eerste lijn nog kunnen versterken en tot een betere samenwerking kunnen komen tussen verschillende actoren – ik denk aan vroedvrouwen, maar ook aan Kind en Gezin – moeten we het sneller kunnen aanpakken.”

Voor welke symptomen moeten hulpverleners uitkijken?

“Dat zijn eigenlijk de typische symptomen van een depressie: negatieve gevoelens, ’s ochtends moeilijker op gang komen, minder interesse hebben, minder initiatief tonen. Ook de concentratie kan verstoord zijn.”

Is er een evolutie op te merken in de manier waarop we omgaan met postnatale depressies?

“Onze maatschappij begint stilaan anders te kijken naar mentale problemen, dat zeker. Ik vind dat er de laatste jaren enorme ontwikkelingen zijn op dat vlak, ook voor postnatale depressie. Er zijn campagnes geweest, patiënten hebben in de media hun verhaal kunnen doen. En mensen spreken er toch iets makkelijker over. Op die manier heb ik wel het gevoel dat we stilaan het taboe aan het doorbreken zijn.”