Asia en Jimmy: een mentor (m/v) in de liefde is niét per se goor

Johan Sanctorum·Donderdag 23 augustus 2018

De 42-jarige Italiaanse actrice Asia Argento, één van de aanstichters van de #MeToo-beweging, wordt door ene Jimmy Bennet nu zelf beschuldigd van seksueel misbruik. Ze zou hem als 17-jarige in een hotel tot seks gedwongen hebben en later een grote som zwijggeld betaald. Jimmy komt er nu toch mee naar buiten en brengt de tot hiertoe rabiaat feministische toonaard van heel het #MeToo-verhaal in verlegenheid. Bestaat dat, zoiets als een vrouwelijke verkrachter?

Effectief, een oudere vrouw die een jongeman tot de daad dwingt,- dat brengt ons onvermijdelijk bij de technische vraag: kan een vrouw een man dwingen te penetreren, gezien de erectie aangeeft dat hij er zin in heeft? Mijn eigen lijf kennende denk ik: neen. Natuurlijk kan er sprake zijn van manipulatie, verleiding, intimidatie zelfs, maar de penis regeert en verkrachting is een mannelijk fenomeen, verbonden aan een patriarchale samenleving, kijk maar wat men zich in Indië vandaag nog permitteert.

Wiskundeles

Deze asymmetrie maakt dat wij effectief anders kijken naar een seksuele relatie tussen een oudere vrouw en een minderjarige jongen, en deze tussen een volwassen man en een tienermeisje. Hoewel dat juridisch geen verschil uitmaakt. Het punt is namelijk dat een vrouw door haar kennis en ervaring een jongeman seksueel kan inwijden op een manier die hij nooit zou kunnen met een leeftijdgenote. Zielig is het, dat geklungel van twee debuterende tieners. Met name vooral het voorspel vereist nogal wat inzicht in het vrouwelijk lichaam, hoe haar lust bezorgen, waardoor dus eigenlijk ook feministen niet tegen deze inwijding kunnen zijn.

Zelf kreeg ik als zeventienjarige mijn seksuele initiatie van een wiskundelerares na een uitgelopen bijles. Midden de dertig was ze, strikt genomen beging ze een misdrijf. Edoch, alle latere vrouwen waarmee ik iets gehad heb moeten haar dankbaar zijn: niet alleen openbaarden de geheimen van de mathematica zich vanaf dan moeiteloos, Alice (schuilnaam) leerde me ook de kneepjes van de liefdeskunst, het belang van altruïsme tussen de lakens, en het motto dat het niet na vijf minuten moet afgelopen zijn. Misbruik zei u?

Pedagogie dus, en zijn onvermijdelijke grijze zone van macht, vertrouwen, intimiteit, afstand. Er zijn notoire voorbeelden van erotische relaties tussen leraar en leerling(e), we denken bijvoorbeeld aan onze eigen Guido Gezelle die in het gedicht “Dien Avond en die Rooze” zijn liefde bezingt tot zijn leerling Eugène,- een liefde die toch wederkerig bleek. Straffe kost voor het katholieke Vlaanderen van de 19de eeuw, maar Eugène zou het overleven en werd zelf een befaamd letterkundige.

Dé filosoof van de intieme pedagogie is uiteraard J.J. Rousseau en zijn door de censuur verboden briefroman “Julie, ou la nouvelle Héloïse” (1761). Het werd een geweldige bestseller, net door de subversieve grondtoon dat de mens zijn/haar eigen autonomie boven alle wetten en moraal mag handhaven. Het eigen onvervreemdbare lichaam dus, waarbij Rousseau zijn status van man én mentor projecteert in de hoofdfiguur, geïnspireerd op de middeleeuwse theoloog Pierre Abélard die met de piepjonge non Héloïse een relatie had. Ja, ze was echt verliefd op hem, werd zwanger, wat hem de castratie als straf opleverde, dat waren nog eens tijden.
Post-Dutroux-taboe

Blijven natuurlijk de machtsverhoudingen, het gepotel, en erger. De degoutante verhalen van groepsverkrachtingen in Indië, moslims met kindbruidjes, de pedofilieschandalen in de Rooms-Katholieke Kerk, en dus ook de MeToo-hysterie, hebben onze perceptie in de richting van een nieuw kuisheidsideaal gedreven dat ik echt ongezond vind. Er kan wel degelijk tederheid zijn tussen een mentor (m/v) en een pupil zonder dat er sprake is van misbruik. Het post-Dutroux-taboe en de heksenjacht op al wie nog maar eens lacht naar een kind, hebben de pedagogie opnieuw tot een kil, mechanisch gebeuren gemaakt waar vooral de bureaucratie en de betutteling triomferen.

Terug naar Asia Argento en haar Jimmy. Niemand weet wat er juist misgelopen is, maar de latere Star-trek-acteur Jimmy Bennet lijkt me niet echt gehavend uit het avontuur gekomen, ook al beweert hij ‘getraumatiseerd’ door het leven te gaan, vermoedelijk om nog eens een fikse schadeclaim te regelen. Heel concreet: als hij als 17-jarige Asia gepenetreerd heeft, zal het niet met de zweep geweest zijn, maar via enig rafinnement van haar kant. Het zijn juist de vrouwen die moeten aangeven dat seksuele initiatie in een jong/oud-perspectief méér geluk en harmonie kan opleveren en minder geweld. De mannen zouden kunnen volgen, geholpen door enige Rousseau-lectuur en wat minder pornogeleide clichés.

Het is dus een kwestie van cultuur en bevrijding. Niet volgens het ’68-motto van “iedereen doet het met iedereen” en de universele prostitutie, maar juist gebaseerd op uniciteit en zelfbeschikking. Van Scientia sexualis naar Ars amatoria, de ouderen moeten de jongeren niet alleen leren tellen maar ook leren beminnen, het zal veel latere psychotherapie schelen.

Het thuisfront doet lacherig over vakantieliefdes. Dat maakt de leegte zo bitter
23-08-18, 06.00u – Hugo Camps – De Morgen

Hoe jonger, hoe meer verdriet. Er kronkelt zich dezer dagen een lijdensverhaal door dorpen en steden. Het wordt weggezet als klein verdriet, maar dat is het niet. Het is in ieder geval massaal verdriet: duizenden jongeren treuren een vakantieliefde na. Lopen nu rond met de ziel onder de arm.

Vakantieliefde is altijd heftig. De plaats delict is exotisch en romantisch. Jongens en meisjes maken op Ibiza kennis met verabsoluteerd geluk. De liefde op haar mooist in een sfeer van ongekende vrijheid, op witte stranden en onder palmbomen. In de nachtelijke disco’s worden dingen gezegd die ze nooit eerder hadden gehoord. Waar de roes hapert, helpen een drankje en een jointje. Ineens is daar het gevoel dat al hun infrawezens een bestemming hadden gevonden.

Festivalgangers kennen hetzelfde gevoel van ontmaagding op Werchter of Dour. Ook zij voelen zich opgetild tot een dampring van vrijheid en experiment. Zoenen op de rock van Daan zijn zoenen voor het leven. De innigheid van een gezamenlijk biertje op de weide creëert een nieuw soort samenleving.

Terug thuis soezen ze verder over de koperen huid van hun Don Juan, over zijn zachte kussen op witte kussens, over zijn attente gebaren. Voor mannen is het leed even zwaar. De diva aan hun arm blijft branden. In het dorp maakten ze dat niet mee. De foto in hun portefeuille is gekoppelde identiteit.

Vakantieliefdes sterven niet.

Angst

Natuurlijk was het afscheid verdrietig en gekleurd door angst. Zouden ze elkaar nog ooit terugzien? Er werden grote voornemens en beloften gewisseld. In het afscheid werd de liefde nog groter. Nog één keer huilend en verscheurd in elkaars armen. Vrijgemaakt voor een leven van eindeloos verlangen.

Het thuisfront doet lacherig over vakantieliefdes. Dat maakt de leegte zo bitter. Een droom wordt stukgeslagen met grappen en pikante sneren. Niet eerder hadden geliefden zich zo erkend gevoeld als in die dagen en nachten op het strand van Ibiza. Daar leek hun leven voltooid. Ze lieten zich meesleuren in een kladderadatsch van romantiek. Op een avond zinspeelde hij op de schoonheid van hun kindjes in de mix van bruin en wit. Dat soort volautomatische dromen was in Erps-Kwerps nog niet aan de orde gekomen. Eindelijk iemand met wie ze in de branding van het leven konden staan.

Hoezo, vakantieliefje?

Het zijn deze achteraf verloren liefdes die het langst meegaan. Vakantieliefdes hebben een lange adem. De vermeende vrijheid van denken, spreken en voelen was een te grote sensatie om zomaar te kunnen vergeten. De liefdevolle woordjes sloegen erin als een gebed. Daaroverheen de wilde nachten tot de uitputting nabij was. Dat wordt niet uitgewist door het voortschrijden van de jaren.

Het gemis

Seks was er natuurlijk ook. Eerst zoals in de jaren 60, kantelend van bed naar bed. Tot de freule in de armen van die ene Don Juan lag die haar buik tot vlindertuin had omgetoverd. Tijdnood verhevigde alles: het spreken, het strelen, het neuken, en ook de post-coïtum-nostalgie.

Nu is er de napijn, het gemis. Weinigen durven het toe te geven, maar de vakantieliefde is een blijvertje in het gevoelsleven. Jaren later wordt het niet meer gekoesterd als een erfstuk, maar uit het onderbewustzijn is het niet verdwenen. In de herinnering verlangen ze nog steeds naar elkaar, maar een ander leven is er overheen gegaan. Zij die de vakantieliefde afdoen als een puberale prul hebben geen zelfkennis. Of het ontbreekt hun aan moed om dat grote (verdrongen) geluk te benoemen. De dagen op Ibiza waren zoveel meer dan de roes van zon en zee en goedkope cocktails. Ze waren de ontsluiting voor liefde en seks.

‘Mijn man en mijn minnaar kunnen het prima met elkaar vinden’

De Standaard – 23.08.2018 – Eva Berghmans 
‘Ik kan niet parttime liefhebben’, zegt Josephine. Toen er een tweede liefde van grote betekenis in haar liefde kwam, stelden zij, haar man en hun twee kinderen hun huis voor hem open.

Nee, Edouard was niet verrast toen zijn vrouw hem vertelde dat ze verliefd was op een andere man. Hij kende hem ook – zij het alleen virtueel. Josephine en Edouard zijn onlinegamers, en Chris zat in hun clan. Van bond­genoten online groeiden ze uit tot vrienden. ‘Hoewel we alleen elkaars avatar kenden, voelde ik aan alles dat ik Chris een heel leuke man vond’, vertelt Josephine. ‘We wisten amper iets over elkaars ­leven, al wist hij wel dat ik met een andere gamer getrouwd was. We speelden samen, chatten veel, en gingen ook alsmaar meer met ­elkaar flirten.’

Toen Josephine en Edouard van Afrika naar Europa verhuisden, leek het hen een goed idee om enkele Britse clanleden te ontmoeten. ‘Mijn man en ik zouden samen naar Londen gaan, maar uiteindelijk kon hij niet mee door zijn werk. Ga maar zonder mij, zei hij. Hij wist dat ik een crush had op die man, maar dat maakte hem niet ongerust. Wij hadden al eerder in onze relatie te maken gehad met verliefdheden op anderen, en we waren daar altijd volwassen mee omgegaan. Een van mijn eerdere crushes is bijvoorbeeld een goede vriend geworden. Mijn man en ik kennen elkaar al vanop school en hebben altijd goed geweten wat we aan ­elkaar hebben. Jaloezie is nooit een onderdeel van onze relatie geweest.’

‘Met Chris was het anders dan met mijn eerdere verliefdheden. Na die eerste keer dat ik hem in het echt zag, werden mijn gevoelens sterker. Ik ging opnieuw naar Londen, dit keer om hem te zien zonder de andere gamers. Hij voelde heel erg aan als iemand die ik in mijn leven wou. Toen ben ik beginnen te lezen over relaties, vooral om uit te vinden of dat ­effectief kan, dat je meerdere mensen tegelijk graag ziet. Toen ik een boek over polyamorie las, herkende ik mezelf er volledig in. Het was alsof mijn relatie met mijn man al polyamoureus was voor ik het woord kende – er is bijvoorbeeld ook altijd veel ruimte geweest voor heel intense vriendschappen naast ons huwelijk. Wij hebben ons toen samen afgevraagd of het kon, dat ik iets met onze gamevriend begon. Er was genoeg vertrouwen om het erop te wagen.’

Verslaafd

Voor Chris was het een opluchting toen Josephine open kaart met hem speelde, zei dat ze haar man niet zou verlaten of bedriegen, maar ook geen weerstand meer wou bieden aan de aantrekking die er tussen haar en Chris hing. ‘Ik heb in het begin mijn best gedaan om mijn gevoelens ­tegen te houden, omdat ik wist dat ze getrouwd was. Maar ik kon het niet helpen. Haar persoonlijkheid, haar humor, haar mede­leven: ik was al snel verslaafd aan haar.’

Ze begonnen een afstands­relatie. ‘Chris kwam geregeld bij ons thuis logeren in het eerste jaar’, zegt Josephine. ‘Zonder dat ik bij hem sliep, we wilden het gezin niet bruuskeren. Mijn kinderen, toen veertien en acht, hebben het ook altijd geweten wanneer ik een weekend naar Engeland ging om Chris te zien. Dat hij mijn vriendje was, had ik er niet meteen bij ­gezegd, maar mijn zoon, toen een jonge tiener, vroeg me wel hoe dat precies zat. Chris en ik wisten dat een relatie die zou bestaan uit elkaar af en toe een weekend opzoeken, niet zou volstaan. Als ik van iemand houd, doe ik het volledig. Ik kan niet parttime graag zien. Chris vertrouwde erop dat we een oplossing zouden vinden, als we niets overhaastten. Makkelijk was dat niet altijd, omdat ik alles in balans moest houden. Als je verliefd bent, wil je zo veel mogelijk tijd samen. En als je daarnaast nog een man en kinderen hebt, moet je geregeld terug op aarde komen. Je moet kunnen zeggen: ik ben heel blij op mijn wolk, maar als ik hier bij jullie ben, ben ik nog altijd wie ik was, en ik ben hier ook graag.’

Na een jaar pendelen tussen de UK en België nodigden Josephine en Edouard Chris uit om bij hen te komen wonen. Het was niet ­meteen ‘het meest natuurlijke ding om te laten gebeuren’, geeft Josephine toe. Er moest veel gebabbeld worden, waarbij het in wezen telkens om hetzelfde ging: ‘geruststelling, bevestiging, elkaar laten weten dat je elkaar graag ziet’. Dat gold voor de volwassenen, en al helemaal voor de kinderen. ‘Het helpt om je ­kinderen dingen uit te leggen in termen die ze begrijpen. Zo heb ik ook het concept polyamorie uitgelegd, door het te vergelijken met kinderen. Een ouder die een tweede kind krijgt, blijft het eerste kind ook graag zien. Wat de kinderen vooral bezighield, was of er iets aan hun leven zou veranderen. Wij hebben hen keer op keer gezegd dat er niets zou veranderen. Dat het gezin intact zou ­blijven en dat we elkaar nog graag zagen. Dat het enige verschil zou zijn dat er een derde volwassene in huis was. Wat voor de kinderen helemaal niet zo ongebruikelijk was, want we hebben in het verleden al vaak mensen gehad die een tijdje bij ons woonden. We hebben onze kinderen ook niet gevraagd om onze regeling geheim te houden. Die last mag je niet op hun schouders leggen, we zagen de buren ook wel kijken. Wel ­hebben we hen altijd gezegd dat ze mensen met moeilijke vragen mochten doorverwijzen naar mij.’

Goed met zijn handen

Vier jaar later is het leven in huis volledig in de plooi gevallen. Josephine slaapt de helft van de week bij haar man, en drie dagen per week bij haar vriend. Dat zijn vrouw een tweede liefde vond, voelde Edouard niet aan als een bedreiging. ‘Chris en ik zijn heel verschillend’, legt Edouard uit. ‘Dus wat mijn vrouw in hem ziet, is iets heel anders dan wat ze in mij ziet. We schieten best goed op. Hij is goed met zijn handen, en dat ben ik niet. Hij is zacht, mild, stil. We hebben nooit een clash van persoonlijkheden of een machtsstrijd gehad. Het heeft alleen even geduurd voor we allemaal onze rol vonden. Eens je die gevonden hebt, zie je er ook wel de voor­delen van.’

‘Het heeft geholpen dat ze andere karakters hebben, en geen van de twee alfamannetjes zijn’, zegt Josephine. ‘Nu zit de rolverdeling zo goed dat ze zelfs wat druk van de schouders van mijn man neemt. Hij is heel beschermend voor zijn gezin, maar hij heeft ook een heel druk professioneel leven. Het komt hem niet slecht uit dat er een tweede man in huis is bij wie de kinderen terechtkunnen. Bovendien is Chris goed in de dagelijkse zorg om ­ieders welzijn. Mijn man is meer de general manager van het gezin, hij heeft graag de controle. Er is een gentlemen’s agreement onder hen, ze zijn niet elkaars beste vriend, maar ze appreciëren ­elkaar. En ze runnen samen het huishouden als ik op reis ben.’

‘O, dat is cool’

Ten gronde is er in het huis van Josephine en Edouard weinig veranderd voor het kerngezin. ‘De komst van Chris heeft aan de dynamiek in ons gezin niets veranderd’, zegt John, de zoon. ‘Voor mij voelt hij als een vriend, of een oom, die bij ons woont. Er hebben vaak vrienden of familieleden voor langere tijd bij ons in huis gewoond, het voelt niet anders dan toen. Wat zowel mijn ouders als Chris me geleerd hebben over relaties, is dat het vooral belangrijk is om goed te communiceren, en dat een verliefdheid zeker niet je hele leven moet veranderen. Dat viel me op in veel discussies die ik met vrienden had over relaties:dat er zo veel drama over gemaakt wordt, met koppels die uit elkaar gaan en dan weer samenkomen en zo meer. Toen heb ik een keer laten vallen dat mijn moeder polyamoureus is, en mijn vrienden reageerden ­zoals ik toen mijn ouders het idee van polyamorie uitlegden: o, dat is cool!’

Als er al een leven ingrijpend veranderd is door de beslissing van Josephine en Edouard om hun woning open te stellen, dan wel het leven van de geliefde die bij hen introk. ‘Het was niet evident om bij hen in te trekken, ­alleen al omdat het zo’n grote beslissing was’, zegt Chris, die zijn leven in Engeland achterliet, inclusief een zieke vader en twee volwassen kinderen uit een eerder huwelijk. ‘Maar het is de beste beslissing van mijn leven gebleken. Ik was bang om afgewezen te worden, maar van bij het begin hebben Josephines man en kinderen hun best gedaan om me welkom te laten voelen. Ik hou van de plek die ik in het gezin gevonden hebben, van het leven dat we samen leiden. Ik wist al snel dat ik een voltijdse liefdesrelatie met Josephine wou. Ik wou haar de hele tijd zien en horen. Ik heb tot nog toe geen enkel nadeel onder­vonden. Dit is mijn leven en mijn toekomst.’

* De namen in dit stuk zijn schuilnamen.