https://sanctorumblog.wordpress.com/2020/03/28/de-citroen-wondermiddel-en-symbool-van-serendipiteit/?fbclid=IwAR1htvjDrI_C5MN3grtnDjjNZXEUiFLzThp8FMZy6Okk0EGdLJozUmY60cgPsychiater Adriaenssens over “coronastress”: “Meeste kinderen nemen dit mee als realiteit, volwassenen zijn roestbakken”
“Je ontsnapt er niet aan dat op dit moment iedereen getest wordt in zijn vaardigheden om met stress om te gaan.” Aan het woord is psychiater Peter Adriaenssens. Maar wat doet deze coronacrisis eigenlijk met ons? En met onze kinderen?
Voor u dit artikel leest: hebt u nood aan een gesprek? Neem dan contact op met Tele-Onthaal via het nummer 106 of via de website. Jongeren kunnen bellen naar Awel, op het nummer 102. Ook chatten of mailen is mogelijk.
De coronacrisis doet wat met ons brein. Iedereen moet zoveel mogelijk thuisblijven, er wordt massaal getelewerkt en mensen met kinderen moeten dat nog combineren met hun gezin, er is de angst voor het virus zelf. Dat brengt allemaal stress met zich mee. “Je ontsnapt er niet aan dat op dit moment iedereen getest wordt in zijn vaardigheden om met stress om te gaan”, duidt psychiater Peter Adriaenssens in “De afspraak”.
“En we mogen blij zijn dat er stress is. Stress heeft onterecht een slechte reputatie, maar het is dankzij stress dat we creatief worden, dat we filmpjes beginnen maken, dat we oplossingen zoeken en dat we ons aanpassen. Zonder stress of angst hadden we nooit de burgerzin bereikt die we vandaag hebben.”
Complexe stress
“Maar de stress vandaag is ook complex. Op een week tijd kent iedereen in onze omgeving iemand die risicopatiënt is, heel veel mensen uiten hun bezorgdheid over hun ouders of grootouders. Het komt allemaal dichterbij. Je hebt daarnaast ook het economische luik, de discussie hoe we dat gaan betalen, wat de invloed zal zijn op de tewerkstelling. En dan is er nog het samenleven. Velen hadden een romantisch idee van thuiswerken, maar zijn heel snel in de realiteit terechtgekomen dat kleuters vooral hun ouders aan het werk zetten.”
En dat thuiswerken blijkt toch niet zo evident te zijn. “Het goeie zal zijn dat er nu heel veel uit geleerd zal worden. Het gaat niet alleen over het woord “thuiswerken”, je moet ook een omgeving hebben. In filmpjes zie je vaak één living met twee tafels voor mama, papa, twee kinderen. Voor veel kinderen is de living een halve school geworden.
Eigenlijk is het voor de gezondheid van iedereen belangrijk dat de living iets anders is dan je werk. Dat je een plek hebt waar je kan uitpuffen, waar de kinderen kunnen spelen.”
Maar Adriaenssens wijst er ook op dat niet iedereen die ruimte heeft. “Voor een meerderheid is dat niet het geval. We moeten elkaar de hand reiken binnen de realiteit.” En die realiteit ziet er momenteel helemaal anders uit dan een maand geleden. “Je bent bijvoorbeeld een ander soort partner als je elk naar je werk gaat en dan daarna nog enkele uren hebt. Als je dagen aan één stuk door bij elkaar bent, zijn er heel wat domeinen waar je normaal gezien niet over moet onderhandelen. Ineens loop je elkaar voor de voeten.”
“We moeten elkaar voor ogen houden dat dit tijdelijk is”
Adriaenssens heeft daarbij één goede raad: “Bedot elkaar niet. Doe niet alsof”. “En blijf positief kijken. We hebben veel negatief nieuws, maar eigenlijk moeten we kijken en denken: “Wauw, we doen dit toch maar”. Wie had twee maanden geleden durven voorspellen dat je de Belgen zo gedisciplineerd zou krijgen.”
Ook belangrijk is dat we perspectief geven. Zeker voor tieners. “We moeten elkaar goed voor ogen houden dat dit tijdelijk is. En dat kan lang zijn, maar het is tijdelijk. Mensen vergeten dat te gemakkelijk. Er wordt veel te vaak gepraat alsof het nooit meer terugkomt, alsof alles verandert. Jongeren hebben het nodig dat we tegen hen zeggen: “We willen ook dat je naar je vrienden gaat. Hoe beter je de afspraken volgt, hoe rapper we aan dat punt zijn”. Veel ouders verschieten ook dat de sociale media toch minder verslavend zijn dan gedacht. We herontdekken het belang van sociaal contact, je ziet dat we echt sociale beesten zijn.”
“We moeten dat in perspectief zetten, het is niet dat die dingen allemaal verloren zijn.” En dus is het codewoord volgens Adriaenssens “structuur, structuur, structuur”. “Heb een plan voor de dag, zorg dat je als partners een plan hebt, je hoeft niet altijd in één ruimte te zijn. Aanvaard dat ons stresssysteem een beperkte energie heeft.”
Niet iedereen raakt even gemakkelijk door deze periode
Maar niet iedereen heeft het even gemakkelijk. “Voor alle mensen die al stressgevoelig waren, is dit moeilijk. Dat leidt tot angst, depressie, mensen klappen dicht of worden agressief. En dan kan het gevaarlijk worden. Een van de gevaarlijkste vormen is wanneer mensen koste wat het kost controle willen houden over de situatie. Dan krijg je een kleine dictatuur.”
Een voorbeeld? “De hamsteraars. Je ziet eigenlijk iemand die heel angstig is, die probeert te controleren. En je probeert wijs te zijn, maar dat helpt niks. Het kernprobleem is dat die persoon niet tot rust geraakt. En dan kan verbinden met iemand, je hart luchten al heel veel doen. Dat kan bij veel instanties: Tele-Onthaal, 1712, de zelfmoordlijn.”
Gaan kinderen dit meedragen?
“Kinderen hebben het voordeel dat hun ontwikkeling, hun hersenen in volle expansie is. Die ervaring wordt gretig meegenomen en wordt in creativiteit omgezet.” Daar hangt wel een belangrijke voorwaarde aan vast: “Dat er geen kostprijs aan toegevoegd wordt. Als kinderen nu geweld meemaken, is dat natuurlijk een heel slechte zaak.”
“Maar de meeste kinderen gaan dit meenemen als een realiteit in het leven. Het zijn wij, de volwassenen, die de roestbakken zijn. Net wij hebben graag dat alles herkenbaar is.”
“Kijk maar naar de Tweede Wereldoorloggeneratie”, vergelijkt Adriaenssens. “Die jongeren, dat was geen hopeloze generatie. En dat is toch nog van een heel andere orde dan vandaag.”
